• موارد مناسب برای جراحی لیزیک و آزمایش‌های قبل عمل:
قرنیه که یک لایه شفاف در قسمت قدامی چشم است حدود 12 میلی‌متر قطر و 520 میکرون (نیم‌میلیمتر) ضخامت دارد. انحناء و شفافیت این لایه مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در بینایی هر فرد به حساب می‌آید. تمام جراحی‌های رفرکتیو که روی این لایه انجام می‌شوند علی‌رغم اینکه بسیار کوتاه و کم درد هستند ولی پیچیدگی بسیار زیاد داشته و دقت بالایی را طلب می‌نمایند. به همین دلیل برای بیماران ضروری است که قبل و بعد از عمل به طور کامل با چشم‌پزشک خود هماهنگ بوده و نسبت به دستورات داده شده حساس باشند. اگر چه میلیون‌ها نفر ممکن است از این روش جراحی سود ببرند ولی ممکن است برای بعضی افراد این روش‌ها مناسب نبوده و منع انجام داشته باشند.
• بیماران از نظر نتیجه کار به سه دسته تقسیم می‌شوند:
بیماران ایده‌آل: به احتمال زیاد بدون عوارض نتیجه خوبی خواهند گرفت. در مطالعه انجام گرفته در فرانسه در سال 2008، بیش از 96% افراد نزدیک‌بین که تحت عمل جراحی لیزیک قرار گرفته بودند، بعد از عمل دارای عیب انکساری در محدوده 1± دیوپتر بودند. بیمارانی که می‌توانند تحت عمل لیزیک قرار گیرند اما غیر ایده‌آل هستند: احتمال بروز عوارض حین یا بعد از جراحی وجود داشته و باید قبل از انجام جراحی، آگاهی کامل در مورد احتمال بروز عوارض به بیماران داده شود. در بیمارانی که کاندید خوبی برای لیزیک نیستند به دلیل شرایط چشمشان نباید از عمل لیزیک استفاده کرد.
• موارد استفاده از لیزیک:
لیزیک در ابتدا برای درمان مقادیر بالای نزدیک‌بینی به کار رفت ولی به دلایل مختلف از جمله کم بودن احساس درد و ناراحتی بیمار، تسریع در ترمیم زخم، بهبود سریع دید، کدورت مختصر قرنیه و قابلیت پیش‌بینی نتیجه عمل، امروزه این روش برای اصلاح بسیاری از انواع عیوب انکساری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• نزدیک‌بینی:
اگر چه لیزیک برای نزدیک‌بینی بین 1- تا 30- دیوپتر استفاده شده است ولی بهترین نتایج با قابلیت پیش‌بینی بالا در محدوده 1- تا 82- به دست می‌آید. در موارد شدید هم بهبود بینایی و هم عوارض عمل جراحی غیر‌قابل پیش‌بینی است. در موارد نزدیک‌بینی بالا روش‌های بهتری نیز موجود است که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.
• دوربینی:
در حال حاضر برای اصلاح دوربینی بین 1+ تا 4+ قابل استفاده است. اصلاح دوربینی به وسیله لیزر اگسایمر چندان مطمئن و موثر نبوده و برنامه‌ریزی‌های بهتر ablation مورد نیاز است.
• آستیگماتیسم:
در حال حاضر لیزر اگسایمر برای اصلاح آستیگماتیسم همراه نزدیک‌بینی و دوربینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اصلاح آستیگماتیسم در بسیاری از دستگاه‌های لیزر در محدوده 5/0- تا 6- دیوپتر قابل استفاده است.
• ارزیابی قبل از عمل:
راه پیشگیری از ایجاد عوارض، بررسی قبل از جراحی و تعیین موارد غیر ایده‌آل است. مهم‌ترین عامل در موفقیت عمل جراحی لیزیک و سایر روش‌های جراحی رفرکتیو انتخاب صحیح بیمار است. بسیار مهم است که اگر بیماران کاندید مناسبی برای عمل جراحی نیستند از اصرار بیش از حد به چشم‌پزشکان برای انجام عمل جراحی بپرهیزند زیرا عوارض عمل در صورت بروز می‌تواند تهدیدکننده بینایی فرد باشد.
در بسیاری از موارد انتظارات بیماران، بیش از حد و غیر واقعی است. کاندید عمل جراحی باید بداند که جراحی رفرکتیو کاملا بی‌نقص نیست و عیب انکساری پلانو (شماره صفر) بدون عینک بعد از عمل ممکن است حاصل نشود. هدف از عمل رفرکتیو، کاهش وابستگی فرد به عینک یا لنز تماسی است. قبل از عمل باید اطمینان حاصل شود که عیب انکساری بیمار در عرض 12 ماه قبل از مراجعه بیش از 5/0 دیوپتر تغییر نکرده باشد. ثابت شدن عیب انکساری معمولاً بعد از 18 سالگی اتفاق می‌افتد، پس بهتر است افراد تا 18 سالگی برای انجام عمل جراحی رفرکتیو برنامه¬ریزی نکنند.
مواردی که در آنها احتمال بروز عوارض زیاد است و مواردی که نباید در آنها جراحی انجام شود عبارتند از:
• بیماری‌های عمومی:
پزشک در مورد سلامت عمومی و مصرف داروها سوال خواهد کرد. وجود برخی بیماری‌ها باعث منتفی شدن عمل جراحی شده و برخی دیگر عمل را به تاخیر می‌اندازد. در مورد بیماری‌های شایع مانند پرفشاری و قند خون پزشک تصمیم‌گیری خواهد کرد. در صورتی که تغییرات نورگ‌زایی در شبکیه به دنبال این بیماری‌ها ایجاد شده باشد انجام عمل جراحی رفرکتیو گزینه مناسبی برای بیماران نیست. بر اساس مطالعات بروز عوارض مربوط به قرنیه در بیماران مبتلا به دیابت شایعتر از افراد معمول است. افرادی که مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی هستند، تنها در صورتی که بیماری آنها به طور کامل تحت کنترل است می‌توانند برای انجام عمل جراحی رفرکتیو برنامه‌ریزی کنند.
• حاملگی و شیردهی :
خانم‌ها در دوران حاملگی و شیردهی دچار تغییرات هورمونی می‌شوند. این مسئله ممکن است نتیجه عمل را غیر قابل پیش‌بینی نماید. در این موارد بهتر است تا 3 ماه بعد از خاتمه بارداری برای انجام عمل جراحی رفرکتیو برنامه ریزی صورت نگیرد.
• بیماری‌های همراه چشمی :
افرادی که مبتلا به بیماری‌های چشمی مانند تنبلی چشم، آب‌سیاه یا گلوکوم، خشکی بیش از حد چشم، نامنظمی سطح قرنیه هستند حتماً باید به طور کامل نسبت به شرایط چشمی خود آگاه باشند و برای انجام عمل جراحی رفرکتیو تنها در صورت صلاحدید چشم‌پزشک برنامه‌ریزی نمایند.
• معاینات قبل از عمل :
معاینه کامل بالینی قبل از عمل جراحی رفرکتیو اهمیت بسیار زیادی دارد. تعیین حداکثر حدت بینایی اصلاح شده قبل از عمل، از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. معاینه لایه اشکی، سطح قرنیه و ضخامت آن در انتخاب نوع عمل رفرکتیو نقش تعین‌کننده‌ای دارد. یکی از پارامترهای مهم که در ایجاد عوارض بعد از عمل می‌تواند مهم باشد، اندازه مردمک است. اگر قطر مردمک زیاد باشد، بیماران بعد از عمل دچار پخش نور (glare) و سایه‌دار بودن تصاویر می‌شوند که برایشان بسیار آزاردهنده است.
معاینه شبکیه به‌خصوص در افراد نزدیک‌بین از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به اینکه احتمال وجود سوراخ شبکیه در این افراد بیشتر است حتماً باید شبکیه به طور کامل معاینه شود. گاهی چشم‌پزشک قبل از انجام جراحی رفرکتیو اقدام به لیزر اطراف سوراخ‌های شبکیه می‌نماید تا احتمال پارگی شبکیه بعد از عمل را کاهش دهد.
بیماران باید بدانند که علی‌رغم درمان مشکل انکساری، از نظر شبکیه و سایر اقدامات چشمی کماکان باید زیر نظر چشم‌پزشک باشند.
توپوگرافی قرنیه که به روش‌های مختلف انجام میشود نامنظمی‌های سطحی قرنیه و انحناء آن را بررسی می‌کند. به کمک این وسیله جراح میزان و محل ablation را بررسی می‌کند.
گاهی به علت نامنظمی‌های بیش از حد قرنیه، جراحی رفرکتیو به طور کلی منتفی میشود.
آزمایش دیگری که دارای اهمیت است (به‌خصوص در انتخاب نوع عمل جراحی رفرکتیو)، پاکی‌متری با تعیین ضخامت قرنیه است. در قرنیه نازک بهتر است از روش‌های لیزری سطحی به غیر از لیزیک (LASEK,PRK) استفاده شود. در مواردی که قرنیه بسیار نازک است بهتر است از روش¬¬های غیر لیزری مثل کاشت لنزهای داخل چشمی یا Phakic IOL استفاده شود.
