جراحیهای عیوب انکساری به مواردی اطلاق میشوند که هدف اصلی آنها اصلاح عیوب انکساری و بهبود دید افراد مبتلا به نزدیکبینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم میباشد.به طور معمول این گونه اعمال برای رفع نیاز بیماران به عینک و یا لنزهای تماسی انجام میشود. از نظر ایمنی درمان، اصلاح عیوب انکساری چشم با عینک کمترین و با لنزهای تماسی بیشترین خطر را به بیمار تحمیل میکند. در این میان روشهای جراحی عیوب انکساری نسبتاً بیخطر بوده و دارای نتایج بینایی میباشند.
آشنایی با جدیدترین روش های اصلاح عیوب انکساری
بسیاری از بیماران فکر میکنند که لیزیک تنها روش جراحی رفرکتیو موجود است. در حالیکه جراحی¬های مختلف دیگری نیز برای اصلاح بینایی ناشی از عیب انکساری وجود دارد.
روشهای همراه با برداشتن فلپ:
در این روشها برای رسیدن به بافتهای عمقیتر، یک لایه سطحی از قرنیه را برش داده و بلند می¬کنند و بستر بافت قرنیه را با لیزر تراش میدهند. بعد از خاتمه لیزر بافت بلند شده را به سر جای اولیه بر میگردانند. به لایه سطحی که برش داده شده و در انتها سر جای اول قرار داده میشود اصطلاحاً فلپ (Flap) میگویند. برش فلپ ممکن است با استفاده از وسیله مکانیکی بنام میکروکراتوم صورت گیرد و یا ممکن است با استفاده از لیزر فمتوسکند صورت پذیرد که در اینصورت به آن فمتولیزیک نیز میگویند.
لیزیک ( LASIK )
این روش برای اصلاح نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم کاربرد دارد. در این روش فلپ قرنیه که از اپیتلیوم (سطحیترین لایه قرنیه) و قسمتی از استروما (لایه وسطی قرنیه) تشکیل شده است، به وسیله یک دستگاه به نام میکروکراتوم و یا توسط لیزر Femtosecond آماده شده و از روی قرنیه جدا و برگردانده میشود. بستر قرنیه توسط لیزر تراشیده شده و در انتها، فلپ به سر جای اولش برگردانده میشود.
لازک (LASEK )
تفاوت این روش با جراحی لیزیک در ضخامت فلپ آن میباشد. در این عمل ابتدا سطحیترین بافت قرنیه و اپیتلیوم که ضخامت 60 میکرونی دارد کنار زده میشود.
برای برداشتن فلپ با ضخامت بسیار پایین در روش لازک، هم میتوان از الکل و هم از تکنیکهای فوق پیشرفته فمتوسکند بهره برد. سپس لیزر به سطح باقی مانده تابانده میشود و در پایان اپیتلیوم بجای خود برگردانده میشود. .معمولاً این روش در افرادی انجام میشود که ضخامت قرنیه کمتر و یا انحنا قرنیه بیشتری دارند و کاندیدهای خوبی برای عمل لیزیک نمیباشند. معمولاً بعد از این عمل احساس درد و ناآرامی بیماران از روش لیزیک بیشتر است.
روشهای بدون نیاز به فلپ یا PRK
در این روش که دوباره محبوبیت زیادی بین چشمپزشکان پیدا کرده است، با استفاده از لیزر اگسایمر مقدار تعیین شدهای از بافت قرنیه تراشیده میشود . تراشیده شدن بافت قرنیه، حاصل واکنش بین لیزر تابیده شده و مولکول¬های هیدروژن موجود در بافت قرنیه است و تا حدود بسیار زیادی قابل پیشبینی است.
بسته به مقدار و نوع عیب انکساری، مدت زمان و شکل تابش لیزر متفاوت است و در بیش از 98% موارد منجر به اصلاح عیب انکساری در محدوده 1± دیوپتر میشود.
PRK و LASEK معمولاً در گروه روشهای جراحی رفرکتیو سطحی (Surface ablation) قرار میگیرند و تفاوت عمدهای با هم ندارند به جز اینکه در روش PRK، اپیتلیوم قرنیه بعد از برداشته شدن مجدد استفاده نمیشود و خود تکثیر می¬یابد، ولی در روش لازک لایه اپیتلیوم بلند شده مجدداً روی قرنیه برگردانده میشود. برتر بودن هر یک از دو روش اخیر نسبت به هم از نظر کمتر شدن درد و یا بهبود بینایی، هنوز ثابت نشده است. در هر دو روش بعد از تاباندن لیزر اگسایمر، لنز تماسی روی چشم قرار داده میشود تا احساس درد بیمار تا حدودی کمتر شود و بافت اپیتلیوم مجدداً روی ناحیه لیزر شده را به طور کامل بپوشاند.
معمولاً روشهای Surface ablation در کسانی استفاده میشود که قرنیهای نازک دارند. افرادی که در معرض آسیبهای چشمی هستند مانند ورزشکاران، بوکسورها، پلیسها بهتر است که تحت عمل جراحی رفرکتیو بدون نیاز به فلپ (PRK) قرار گیرند تا احتمال آسیب به Flap به دنبال تروما وجود نداشته باشد. برخی پزشکان نیز به دلیل فقدان عوارض فلپ، به همه بیماران PRK و یا LASEK را توصیه میکنند.
